آبسه دندان چیست؟ علل، علائم و درمان

آبسه دندان، یکی از مشکلات پردردسر دهان است که به واسطه عفونت‌های باکتریایی ایجاد می‌شود. این حفره‌های چرکی که در اثر این عفونت‌ها شکل می‌گیرند، می‌توانند در نقاط مختلف دهان و در نزدیکی ریشه دندان ایجاد شوند. در این مقاله از دنتال اکسپرس می‌خواهیم به بررسی علل، علائم و راه‌های درمان آبسه دندان بپردازیم.

آبسه و عفونت دندان چیست؟

آبسه یک حالت التهابی است که به واسطه عفونت‌های باکتریایی در دهان ایجاد می‌شود. این عفونت می‌تواند در ناحیه‌های مختلف دهان و در نزدیکی دندان ایجاد شود. به عبارت دقیق‌تر، آبسه دندان معمولا در دهان به دلیل حفره‌های دندانی درمان نشده یا آسیب‌های به‌وجود آمده در دندان‌ها پدید می‌آید.

علائم و نشانه‌های آبسه و عفونت دندان شامل درد شدید، تورم، حساسیت به گرما یا سرما و در بعضی موارد خونریزی در ناحیه آبسه می‌شوند. درمان آبسه معمولا توسط پزشک دندانپزشکی انجام می‌شود و ممکن است شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، تخلیه مایعات عفونتی یا در موارد شدیدتر، کشیدن دندان باشد.

دلایل ایجاد آبسه در دندان

دندان دارای ساختاری سفت و مقاوم  دارد؛ اما در داخل آن، پالپ یا مغز دندان دندان وجود دارد که از اعصاب، بافت هم‌بند و عروق خونی تشکیل شده است. این بخش حساس دندان ممکن است به علت عوامل مختلفی تحت تاثیر قرار بگیرد.مانند:

• نقص در مسواک زدن، بی‌توجهی به نخ دندان کشیدن یا استفاده نامنظم از فلوراید.
• ایجاد حفره عمیق یا وجود پوسیدگی در دندان.
• برخی بیماری‌ها مانند سرطان و دیابت یا مصرف برخی داروها.
• مصرف رژیم‌های غذایی با افزایش قند.
• بیماری‌های لثه معروف به بیماری پریودنتال.
• هر گونه آسیب و صدمه به دندان؛ به‌ویژه در صورت ترک‌خوردگی آن.

با توجه به این مسائل و درمان به موقع، می‌توان عفونت در مغز دندان را کنترل کرد و جلوی ایجاد آبسه را گرفت.

انواع آبسه دندان

آبسه پریودنتال (Periodontal Abscess)

آبسه پریودنتال به عنوان یک وضعیت اورژانس دندانی شناخته می‌شود که در اثر تجمع باکتری یا گیر افتادن جسم خارجی در کیسه‌های پریودنتال ایجاد می‌شود. این نوع آبسه بیشتر در افراد دچار بیماری پریودنتال فعال را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث درد شدید و نیاز به درمان فوری می‌شود.

آبسه ژنژیوال (Gingival Abscess)

آبسه ژنژیوال یا لثه، ناشی از عفونت باکتریایی است که معمولا به دلیل پوسیدگی دندانی، مسواک‌زدن نادرست، شکستگی دندان یا حتی خونریزی لثه ایجاد می‌شود. این نوع آبسه می‌تواند بین لثه و دندان شکل گیرد و به علت عوامل مختلف از جمله تروما یا واردآمدن فشار زیاد روی دندان ایجاد شود.

آبسه پری‌آپیکال (Periapical Abscess)

آبسه پری‌آپیکال در انتهای ریشه دندان ایجاد می‌شود و گاها ناشی از چرک عفونت دندانی است. این نوع آبسه باعث تورم ناشی از چرک و درد شدید می‌شود در موارد شدیدتر با گسترش به بافت‌های نرم و حتی مناطق دیگر از فک می‌تواند سلامت عمومی فرد را تهدید کند.

آبسه دندان عقل (Wisdom Tooth Abscess)

آبسه دندان عقل معمولا به دلیل نهفتگی یا مشکلات سلامت دهان مانند بی‌توجهی به مسواک زدن و نخ کشیدن ایجاد می‌شود. دندان‌های عقل به عنوان آخرین دندان‌های آسیاب پشتی، گاهی باعث عفونت و آبسه می‌شوند. این مشکلات می‌توانند به درد شدید، تورم و حتی تهدید به سلامت دهان و زندگی منجر شوند.

درمان آبسه دندان

برای درمان  آبسه‌ی دندان، اقدامات مختلفی وجود دارد که به تشخیص و شدت عفونت بستگی دارد. درمان اغلب به پاکسازی عفونت و تسکین درد متمرکز است:

• در صورتی‌که آبسه باعث تجمع باکتری‌ها و عفونت در نزدیکی دندان شود، پزشک ممکن است میزان سرایت عفونت را ارزیابی کند.
• یکی از روش‌های درمان، تخلیه آبسه است. در این روش، پزشک با ایجاد یک برش کوچک روی آبسه، چرک و عفونت را تخلیه می‌کند و سپس محل برش با محلول‌های مخصوص درمان و ضدعفونی می‌شود.
• روش کانال ریشه نیز یک گزینه درمانی است. در این روش برای تخلیه آبسه، دندان آسیب دیده سوراخ می‌شود و هر گونه عفونت داخل کانال دندان برداشته می‌شود. سپس محفظه پالپ و کانال ریشه درمان می‌شود و ممکن است از روکشی جهت افزایش مقاومت دندان نیز استفاده شود.
• در صورتی‌که آبسه شدید باشد و به دندان آسیب بزند، ممکن است کشیدن دندان لازم باشد. درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها نیز معمولا در صورت گسترش عفونت به سایر ناحیه‌ها و تضعیف سیستم ایمنی بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• اگر عفونت ناشی از وجود جسم خارجی باشد، پزشک آن را از دندان خارج و عفونت را تخلیه می‌کند. همچنین در مواردی که آبسه به خودی خود ترکیده باشد، شستشو با آب نمک ولرم یا گرم می‌تواند با کمک به تمیزی منطقه دندان از گسترش عفونت جلوگیری کند.

در هر صورت، بهتر است در صورت ظهور علائم آبسه‌ی دندان، سریعا به پزشک دندانپزشک مراجعه کنید.

آبسه دندان که در این وبلاگ از دنتال اکسپرس بررسی شد ناشی از عفونت پالپ دندانی است که می‌تواند از عواملی نظیر حفره عمیق، پوسیدگی، بیماری‌ها، رژیم‌های غذایی ناسالم، بیماری لثه یا صدمات به دندان نشات گیرد و در صورت عدم درمان با آسیب جدی به پالپ دندان و منجر به ایجاد آبسه شود.