عفونت دندان که به عنوان آبسه دندان نیز شناخته میشود، یک مشکل شایع اما جدی برای سلامت دهان و دندان است. آنها زمانی رخ میدهند که باکتریها به پالپ دندان حمله میکنند و منجر به التهاب و تشکیل چرک میشوند.
عفونت دندان چیست؟
عفونت دندان معمولاً در نتیجه هجوم باکتری به قسمت داخلی دندان به نام پالپ ایجاد میشود. پالپ حاوی رگهای خونی، اعصاب و بافت های همبند است. هنگامی که باکتریها به دلیل پوسیدگی، ترک یا ضربه به این ناحیه میرسند، میتواند منجر به آبسه شود و یک پاکت چرک که در نزدیکی ریشه دندان یا خط لثه ایجاد میشود.
سه نوع رایج آبسه دندان وجود دارد:
پری آپیکال: این آبسه در نوک ریشه دندان ایجاد میشود و معمولاً در اثر حفرههای عمیق یا ضربه ایجاد میشود.
پریودنتال: این آبسه در لثهها اتفاق میافتد و اغلب در نتیجه بیماری لثه یا آسیب به بافت لثه است.
آبسه لثه: این نوع فقط بافت لثه را تحت تاثیر قرار میدهد بدون اینکه دندان یا ساختارهای نگهدارنده آن را تحت تاثیر قرار دهد.
علل عفونت دندان
عفونت دندان در درجه اول ناشی از:
بهداشت نامناسب دهان: عدم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم باعث ایجاد پلاک میشود که منجر به حفرهها و بیماری لثه میشود.
حفرههای درمان نشده: حفرههای عمیق نقطه ورود باکتریها به لایههای داخلی دندان را ایجاد میکنند.
بیماری لثه: بیماری پریودنتال میتواند ریشه دندان و پاکت لثه را در معرض باکتری قرار دهد.
سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که ایمنی ضعیفی دارند بیشتر مستعد ابتلا به عفونت هستند.
علائم عفونت دندان:
تشخیص زودهنگام علائم عفونت دندان میتواند از بروز عوارض جلوگیری کند. علائم رایج عبارتند از:
دندان درد شدید: دردی که ممکن است به فک، گوش یا گردن تابیده شود.
تورم: تورم قابل توجه در صورت، گونه یا لثه در نزدیکی دندان عفونی.
تب: درجه حرارت بالا ممکن است نشان دهنده پاسخ ایمنی بدن به عفونت باشد.
بوی بد دهان: بوی بد دهان یا طعم نامطبوع در دهان به دلیل تخلیه چرک.
حساسیت دندان: افزایش حساسیت به غذاها و نوشیدنیهای سرد یا گرم.
لثههای قرمز یا متورم: التهاب و قرمزی در ناحیه آسیب دیده.
تورم غدد لنفاوی: غدد لنفاوی حساس یا متورم در گردن یا زیر فک.
عوارض عفونتهای درمان نشده دندان:
از دست دادن دندان: عفونتهای شدید ممکن است به استخوان اطراف آسیب برساند و منجر به کشیدن دندان شود.
گسترش عفونت: باکتریها میتوانند به بافتهای مجاور گسترش یابند و باعث سلولیت یا اندامهای دوردست از طریق جریان خون شوند و منجر به سپسیس شوند.
آنژین لودویگ: یک عفونت نادر اما تهدید کننده زندگی که به کف دهان و گردن گسترش مییابد.
عفونت سینوس: عفونت در دندانهای بالایی میتواند به سینوسها گسترش یابد و باعث سینوزیت شود.
گزینههای درمانی برای عفونت دندان:
هدف از درمان از بین بردن عفونت، تسکین درد و حفظ دندان آسیب دیده در صورت امکان است. روشهای درمانی رایج عبارتند از:
آنتی بیوتیکها: برای کنترل و از بین بردن عفونتهای باکتریایی تجویز میشوند. اینها ممکن است آنتی بیوتیکهای خوراکی یا در موارد شدید، آنتی بیوتیک های داخل وریدی (IV) باشند.
درمان ریشه: این روش شامل برداشتن پالپ عفونی، تمیز کردن کانالهای ریشه و آب بندی آنها برای جلوگیری از عفونت مجدد است. برای محافظت بیشتر، اغلب تاج روی دندان گذاشته میشود.
تخلیه: دندانپزشک ممکن است یک برش کوچک در لثه ایجاد کند تا آبسه را تخلیه کند، چرک را آزاد کرده و فشار را کاهش دهد.
کشیدن دندان: اگر دندان غیرقابل ترمیم باشد، ممکن است برای جلوگیری از عوارض بعدی نیاز به برداشتن باشد.
پیشگیری از عفونت دندان:
رعایت بهداشت دهان و دندان و اتخاذ عادات سالم کلیدی برای پیشگیری از عفونت دندان است. در اینجا چند نکته وجود دارد:
روزانه دو بار مسواک بزنید: از خمیر دندان حاوی فلوراید و یک مسواک نرم استفاده کنید تا دندانهای خود را به طور کامل تمیز کنید.
به طور منظم نخ دندان بکشید: ذرات غذا و پلاک را از بین دندانها پاک کنید.
به دندانپزشک مراجعه کنید: برای معاینات و تمیز کردن منظم برنامه ریزی کنید، به طور ایده آل هر شش ماه یکبار.
غذاها و نوشیدنیهای شیرین را محدود کنید: با اجتناب از مصرف بیش از حد قند، خطر ایجاد حفره را کاهش دهید.
استفاده از محافظ دهان: از دندانها در هنگام ورزش یا سایر فعالیتهای پرخطر محافظت کنید.
مشکلات دندانی را فوراً برطرف کنید: به دنبال درمان فوری برای پوسیدگی، بیماری لثه یا دندان باشید.
درمانهای خانگی برای تسکین موقت
در حالی که مراقبتهای دندانپزشکی حرفهای برای درمان عفونت دندان ضروری است، برخی از درمانهای خانگی میتوانند تسکین موقتی ایجاد کنند:
شستشو با آب نمک: 1/2 قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و دهان خود را بشویید تا تورم کاهش یابد و چرک خارج شود.
کمپرس سرد: برای کاهش درد و تورم، یک کیسه یخ روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
شستشو با پراکسید هیدروژن: پراکسید هیدروژن را با آب رقیق کنید و آن را در اطراف دهان خود بچرخانید تا باکتریها را از بین ببرد.
روغن میخک: روغن میخک را به دلیل خواص ضد درد طبیعی و ضد باکتریایی آن بر روی دندان آسیب دیده بمالید.
نقش رژیم غذایی در سلامت دهان و دندان:
یک رژیم غذایی متعادل میتواند دندانها و لثهها را تقویت کند و خطر عفونتها را کاهش دهد. غذاهای غنی از کلسیم، فسفر و ویتامین D – مانند محصولات لبنی، سبزیجات برگدار و ماهی – به حفظ مینای دندان قوی کمک میکنند. علاوه بر این، میوهها و سبزیجات ترد مانند سیب و هویج میتوانند تولید بزاق را تحریک کنند که به طور طبیعی دهان را تمیز میکند.
سخن آخر:
عفونت دندان چیزی بیش از یک مزاحمت است. آنها یک بیماری جدی دندانی هستند که نیاز به توجه فوری دارند. با درک علل آنها، شناخت علائم و درمان به موقع، میتوانید از عوارض جلوگیری کنید و لبخندی سالم داشته باشید. رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک بهترین راه برای محافظت در برابر عفونت دندان است. به یاد داشته باشید، مداخله زودهنگام برای حفظ سلامت دندان و سلامت کلی شما کلیدی است.